ارزیابی مقایسه‌ای الگوی تغذیه‌ای و کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری خودایمنی اسکلروز متعدد و برخی ریسک فاکتورهای آن در شهر زابل
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
جواد پورصمیمی
چکیده
مقدمه: بیماری خودایمنی اسکلروز متعدد با التهاب و تخریب بافت عصبی مشخص می‌شود. شواهدی از تأثیر عوامل تغذیه‌ای بر بروز و سیر بیماری وجود دارد. الگوی غذایی، عامل مهمی در پیش‌آگهی بیماری مزمن است. این مطالعه جهت بررسی وضعیت الگوی تغذیه‌ای و کیفیت زندگی بیماران ام‌اس طراحی شد.
شیوه‌ی مطالعه: تعداد 40 بیمار مبتلا به ام‌اس که طی یک سال گذشته جهت دریافت خدمت و دارو به انجمن ام‌اس و هلال احمر شهر زابل مراجعه کرده‌اند، در مرحله‌ی اولیه ثبت نام قرار گرفتند. در نهایت 30 بیمار وارد مطالعه شدند که در سه نوع رژیم غذایی (ناسالم، مدیترانه‌ای و سنتی) مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: میانگین سن، قد و وزن زنان به ترتیب 1/8 ± 35/69 سال، 1/25 ± 162/69 سانتی‌متر و 2/36 ± 64/0 کیلوگرم بود. مردان نیز از میانگین‌های سنی 4/22 ± 40/57 سال، قد 2/54 ± 175/29 سانتی‌متر و وزن 3/78 ± 71/14 کیلوگرمی برخوردار بودند. اکثریت بیماران زن و مرد به ترتیب با سطح تحصیلی متوسطه (56/52 درصد) و (57/14 درصد) بودند. 61/89 درصد بیماران از الگوی غذایی مدیترانه ای پیروی نمودند. 82/6 درصد از زنان و 71/42 درصد مردان از اختلال روانی در سطح کم، رنج می‌بردند. بیشترین میزان فراوانی شاخص توده‌ی بدنی به گروه زنان در سطح سوم با فراوانی 39/13 درصد و کم‌ترین آن به گروه چهارم، 8/69 درصد تعلق داشت. 63/33 درصد بیماران، هیچ نوع ورزشی انجام نمی‌دادند. 6/7 درصد بیماران با بیشترین میزان ورزش، هیچ علامتی از اختلالات فیزیکی نداشتند. شاخص وضعیت اقتصادی با سطح کیفی خوب در گروه زنان و مردان به ترتیب 34/78 و 42/85 درصد بود.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه، الگوي مدیترانه‌ای، جذاب‌ترین و میزان اختلالات فیزیکی بیش از روانی بود. مشخص شد که ارائه‌ی آموزش‌های لازم در اصلاح الگوی غذایی بیماران می‌تواند در مدیریت علائم بیماری بسیار کمک‌کننده باشد.
کلمات کلیدی: اسکلروز متعدد؛ بیماری خودایمن؛ تعذیه؛ الگوی تغذیه‌ای؛ سیستم عصبی مرکزی
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
مراجع
2. Sand IK. The role of diet in multiple sclerosis: mechanistic connections and current evidence. Curr Nutr Rep 2018; 7(3): 150-60.
3. Kamińska J, Koper OM, Piechal K, Kemona K. Multiple sclerosis-etiology and diagnostic potential. Postepy Hig Med Dosw (Online) 2017; 71: 551-63.
4. Learmonth YC, Motl RW. Exercise training for multiple sclerosis: a narrative review of history, benefits, safety, guidelines, and promotion. Int J Environ Res Public Health 2021; 18(24): 13245.
5. Janardhan V, Bakshi R. Quality of life in patients with multiple sclerosis: the impact of fatigue and depression. J Neurol Sci 2002; 205(1): 51-8.
6. Almramhi MM, Storm CS, Kia DA, Coneys R, Chhatwal BK, Wood NW. The role of body fat in multiple sclerosis susceptibility and severity. Mult Scler J 2022; 28(11): 1673-84.
7. Vandebergh M, Dubois B, Goris A. Effects of vitamin D and body mass index on disease risk and relapse hazard in multiple sclerosis: a Mendelian randomization study. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm 2022; 9(3): e1165.
8. Habek M, Hojsak I, Brinar VV. Nutrition in multiple sclerosis. Clin Neurol Neurosurg 2010; 112(7): 616-20.
9. Silveira SL, Jeng B, Gower BA, Motl RW. Feasibility, acceptability, and preliminary validity of self-report dietary assessment in adults with multiple sclerosis: Comparison with doubly labeled water measured total energy expenditure. Nutrients 2021; 13(4): 1198-210.
10. Lăcătușu CM, Grigorescu ED, Floria M,
Onofriescu A, Mihai BM. The mediterranean diet: From an environment-driven food culture to an emerging medical prescription. Int J Environ Res Public Health 2019; 16(6): 942-58.
11. Bonaccio M, Iacoviello L, De Gaetano G, Investigators MS. The Mediterranean diet: the reasons for a success. Thromb Res 2012; 129(3): 401-4.
12. Airhihenbuwa CO, Kumanyika S, Agurs TD, Lowe A, Saunders D, Morssink CB. Cultural aspects of African American eating patterns. Ethn Health 1996; 1(3): 245-60.
13. Razeghi Jahromi S, Toghae M, Razeghi Jahromi MJ, Aloosh M. Dietary pattern and risk of multiple sclerosis. Iran J Neurol 2012; 11(2): 47-53.
14. The WHOQOL Group. Development of the World Health Organization WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychol Med 1998; 28(3): 551-8.
15. Esposito S, Bonavita S, Sparaco M, Gallo A, Tedeschi G. The role of diet in multiple sclerosis: A review. Nutr Neurosci 2018; 21(6): 377-90.
16. Afifi Z, Hassan A, Abdelrahman N, El Sayed A, Salem M. Impact of nutrition counseling on anthropometry and dietary intake of multiple sclerosis patients at Kasr Alainy Multiple Sclerosis Unit, Cairo, Egypt 2019-2020: randomized controlled clinical trial. Arch Public Heal 2023; 81(1): 11.
17. Farzinmehr S, Hosseini S, Kamali H, Moghadasi AN, Poursadeghfard M, Sharifi MH. Association of self-reported adherence to the Mediterranean diet with anthropometric indices, comorbidities, and degree of disability in patients with multiple sclerosis. Mult Scler Relat Disord 2022; 66: 104060.
18. Di Majo D, Cacciabaudo F, Accardi G, Gambino G, Giglia G, Ferraro G, et al. Ketogenic and modified Mediterranean diet as a tool to counteract neuroinflammation in multiple sclerosis: Nutritional suggestions. Nutrients 2022; 14(12): 2384-405.
19. Edwards T, Pilutti LA. The effect of exercise training in adults with multiple sclerosis with severe mobility disability: a systematic review and future research directions. Mult Scler Relat Disord 2017; 16: 31-9.
20. Halabchi F, Alizadeh Z, Sahraian MA, Abolhasani M. Exercise prescription for patients with multiple sclerosis; potential benefits and practical recommendations. BMC Neurol 2017; 17(1): 185.
21. Latimer-Cheung AE, Pilutti LA, Hicks AL, Martin Ginis KA, Fenuta AM, MacKibbon KA, et al. Effects of exercise training on fitness, mobility, fatigue, and health-related quality of life among adults with multiple sclerosis: A systematic review to inform guideline development. Arch Phys Med Rehabil 2013; 94(9): 1800-28.e3.
22. Berg-Hansen P, Celius EG. Socio-economic factors and immigrant population studies of multiple sclerosis. Acta Neurol Scand 2015; 132(S199): 37-41.